LITERASI MAKLUMAT

KONSEP LITERASI MAKLUMAT

Literasi Maklumat adalah suatu kemahiran yang digunakan untuk mencari maklumat tertentu yang diperlukan dan merangkumi kebolehan mencari dan memperolehi maklumat dalam apa jua format serta mengggunakan maklumat tersebut secara aktif. Ia juga boleh didefinisikan sebagai keupayaan untuk mengakses dan menilai maklumat bagi membantu membuat pemilihan dan penyelesaian masalah secara efektif.

Kepentingan Literasi Maklumat

Dasar pembangunan negara:

1. Membangunkan ekonomi berasaskan pengetahuan k-ekonomi dan k-masyarakat.
2. Memperkukuhkan pembangunan modal insan untuk menghasilkan tenaga manusia berpengetahuan
3. Kerajaan menghendaki seluruh rakyatnya mempelajari, memahami dan menguasai pengetahuan IT
4. Matlamat Pendidikan Negara ialah melahirkan insan yang beriman, berakhlak mulia, berilmu, berterampilan dan sejahtera selaras dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan
5. Konsep Pengajaran dan Pembelajaran Bestari yang berpusatkan pelajar dan dipermudahkan dengan bantuan ICT
6. Pembangunan ICT dalam pendidikan
7. Hidup dan bersaing dalam dunia dan ekonomi global yang terlalu bergantung kepada maklumat
8. Belajar berdikari secara beransur-ansur untuk menghayati konsep pendidikan seumur hidup

Dari aspek Ekonomi

Menurut Barner (1996) beberapa budaya di tempat kerja telah dikenal pasti. Berasaskan budaya-budaya ini, pekerja zaman ,maklumat ini perlulah mereka yang mempunyai literasi maklumat bagi memenuhi keperluan :

1.    Organisasi maya (Virtual Organization)

2.    Bertindak sebagai Pembekal, Pengeluar dan Pengurus Maklumat

3.    Ramai pekerja sementara, sambilan dan dari latar belakang yang pelbagai

4.    Penggunaan komputer dan sistem elektronik

5.    Setiap organisasi dan individu perlu terus belajar dan mengikuti latihan(Learning Organization)

Siapakah yang dikatakan sebagai seorang yang “Berliterasi Maklumat”?

1.    Boleh mengenalpasti maklumat yang diperlukan

2.    Boleh mengenalpasti bila maklumat diperlukan

3.    Bagaimana dan di mana maklumat boleh dikesan

4.    Menilai secara kritikal maklumat dan sumber maklumat

5.    Menggunakan maklumat bagi tujuan tertentu dan mengikut keutamaan

6.    Melaporkan maklumat dengan berkesan sama ada secara verbal , penulisan atau teknologi

7.    Mengguna maklumat yang diperolehi secara beretika.

PERANAN LITERASI MAKLUMAT DI DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN.

Penguasaan kemahiran LM boleh dijalankan melalui pelbagai strategi pengajaran melalui:

• ·         Kerja kursus
• ·         Projek khusus mata pelajaran Tertentu
• ·         Aktiviti kelas
• ·         Aktiviti ko-kurikulum
• ·         Kerja kendiri
• ·         Program/aktiviti PSS
• ·         Program membaca

MODEL LITERASI MAKLUMAT 

THE BIG 6 SKILLS – Eisenberg and Berkowitz

Definisi Tugasan

- Kenalpasti masalah

- Kenalpasti keperluan maklumat

Strategi Pencarian Maklumat

- Kenalpasti sumber maklumat yang mungkin pilih maklumat mengikut keutamaan

Lokasi dan Akses

- Kenalpasti lokasi maklumat yang akan dicari (termasuk pengkalan data atas talian)

- Mencari maklumat yang relevan

Mengguna maklumat

- Kenalpasti jenis maklumat sama ada fakta atau pendapat

- Meringkaskan maklumat yang panjang lebar

- Mencatat sumber maklumat yang diperolehi

- Membaca, mendengar, mencatat maklumat yang diperolehi dengan tepat

Sintesis

- Mengurus dan merumus maklumat yang diperolehi dengan jelas

- Melapor maklumat yang diperolehi dengan jelas

- Mengambil bahagian dalam perbincangan mengenai maklumat yang diperoleh

- Mempersembah maklumat yang diperolehi sesuai dengan mesej, media dan penonton.

Penilaian

- Menilai keberkesanan hasil pencarian maklumat

- Menilai proses perjalanan pencarian maklumat

- Mencadangkan penambahbaikan

- Kenalpasti keperluan mencari maklumat lanjut terhadap sebarang kekurangan.

KEMAHIRAN LITERASI MAKLUMAT 

1.    KEMAHIRAN MAKLUMAT / PERPUSTAKAAN

·         Lokasi bahan

·         Sistem pengkelasan perpuluhan Dewey

·         Bahan-bahan bercetak (Jenis-jenis buku)

·         Bahan-bahan Bukan bercetak .

2.    KEMAHIRAN BERFIKIR KRITIS DAN KREATIF

·         Penggunaan lembaran pengurusan grafik

·         Membanding beza

·         Membuat ramalan dan sebagainya

3.    KEMAHIRAN BELAJAR

·         Membaca

·         Teknik mencatat Nota

4.    KEMAHIRAN KOMUNIKASI / MENYAMPAIKAN MAKLUMAT

·         Verbal – mendapat dan melaporkan maklumat yang diperoleh.

·         Menyampaikan maklumat secara bertulis melalui laporan penyelidikan dan sebagainya.

·         Menyediakan citation / nota kaki dan rujukan.

5.    KEMAHIRAN ICT

·         Pencarian maklumat digital, pangkalan data dan enjin carian.

·         Menghasilkan laman web, broser, dan risalah.

·         Menggunakan perisian-perisian multimedia.